چالش‌های ایمن‌سازی گزارشگری مالی در ایران: رویکرد نظریه‌پردازی زمینه بنیان

هدف: به دلیل نقش مهمی که در سال‌های اخیر بورس اوراق بهادار در زندگی اقشار مختلف مردم پیدا کرده، امروزه توجه به موضوعات حول گزارشگری مالی قابل فهم، مربوط، قابل‌اتکاء، شفاف و ایمن و همچنین توجه به مسائل و چالش‌ها برای ایمن‌سازی گزارشگری مالی از اهمیت بیشتری برخوردار شده است. بنابراین، هدف پژوهش حاضر، شناسایی چالش‌های ایمن‌سازی گزارشگری مالیبا بکارگیری روش نظریه‌پردازی زمینه بنیان می‌باشد. روش: در این پژوهش، با بکارگیری روش نظریه‌پردازی زمینه بنیان، از طریق مصاحبه با 23 نفر از خبرگان و افراد صاحب‌نظر به روش نمونه‌گیری گلوله برفی یا زنجیره‌ای و تحلیل داده‌های حاصل از مصاحبه، چالش‌های ایمن‌سازی گزارشگری مالی مورد بررسی قرار گرفت. همچنین، با بهره‌گیری از کدگذاری‌های زمینه بنیان، مفاهیم، مقوله‌ها، مشخصات و ابعاد مقوله‌ها که به عوامل زمینه‌ای، شرایط علی، راهبردها، شرایط مداخله‌گر و پیامدها طبقه‌بندی شده‌اند، استخراج گردیدند و با نظرات خبرگان حرفه‌ای، الگوی ارائه شده مورد تأئید قرار گرفت. یافته‌ها:یافته‌ها بیانگر چالش‌های فراوانی در ابعاد مختلف جهت ایمن‌سازی گزارشگری مالی در ایران است. چالش‌های عمده در زمینه ایمن‌سازی گزارشگری مالی از دیدگاه مشارکت‌کنندگان بیشتر مبتنی بر شرایط اقتصادی، دولتی بودن اقتصاد، قصور در پیاده‌سازی صحیح ماده 44 قانون اساسی، پایین بودن ضمانت اجرایی، فقدان فرهنگ پاسخگویی- پاسخ‌خواهی، چالش‌های حرفه حسابرسی و ضعف‌های عمده در سیستم کنترل‌های داخلی بوده است. نتیجه‌گیری: چالش‌های مطرح شده می‌تواند یک زنگ خطری برای نظام حسابداری و گزارشگری مالی باشد و اگر به‌موقع شناسایی و مرتفع نشوند، ممکن است حتی شرکتها را از حوزه رقابت‌پذیری و تنوع‌بخشی دور سازد.   دانش‌افزایی: یافته‌های پژوهش علاوه بر توسعه مبانی نظری ایمن‌سازی گزارشگری مالی، حاوی مفاهیم ارزشمندی برای مدیران شرکتها و مراجع حرفه‌ای درباره اهمیت گزارشگری مالی شرکتها می‌باشد. با وجود اهمیت گزارشگری مالی، تاکنون چالش‌های گزارشگری مالی مورد بررسی قرار نگرفته که ابعاد مختلف آن در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفت.